كودكان، خشم خود را به شدت ابراز می كنند، ولی همراه با رشد سنی و عقلی نسبت به كنترل خشم خود بهتر می شوند، اين بهبود بستگی به شخصيت موروثی، محيط خانوادگی، هوش و رشد آنان دارد. سن كودک رابطه مستقيمی با ابراز عصبانيت وی دارد، كودک، تا شش ماهگی و زمانی كه انتظار غذا می كشد يا چيزی به او میدهند كه نمی خواهد و يا وقتی به كاری مجبورش می كنند، از خود خشم و عصبانيت نشان می دهد و در سن 15 ماهگی نيز از اينكه به او اجازه نمی دهند در غذا خوردن دخالت كند به شدت عصبانی می شود.

كودكان 15 ماهه از كسی كه بازیشان را قطع كند، متنفر می شوند و ممكن است از روی خشم، اشياء را به طرف آن پرتاب كنند، از 18 ماهگي در هنگام ناراحتی لگد زده و از 2 تا 2.5 سالگی نيز مستعدند براي مالكيت يک اسباب‌ بازی، بچه‌های ديگر را كتک بزنند. سنين 3 تا 4 سالگی كودكان آغاز پرخاشگری كلامی است در اين سنين كودک به تدريج زبانی به كار می گيرد تا از طريق آن احساسات پرخاشگرانه خود را خالی كند و در حدود سن 6 سالگی اغلب لگدزدن و كتک كاری دوباره تكرار میشود.

• علل رفتارهای نادرست كودكان

بطور كلی می توان گفت كه رفتارها و كارهای نادرست كودكان ناشی از چند علت اصلی می باشد :

1) عدم رشد ذهنی كافی:

در بسياری از موارد كودكان به علت نرسيدن به رشد ذهنی كافی و نرسيدن به قوه استدلال منطقی، خصوصاً در سنين پايين تر، از عواقب و نتايج منفی كارها و رفتارهای خود اطلاع دقيقی ندارند و از روی كنجكاوی به اعمالی دست می زنند كه نتايج منفی را به دنبال دارد، ولی به مرور زمان، با رشد ذهنی و در اثر تجربه، به اين حد از توانايی ذهنی مي رسند كه می توانند قبل از انجام دادن امور، نتايج و عواقب آن را در نظر بگيرند؛ لذا لازم است در ضمن اينكه بر آنها نظارت می شود تا دست به انجام كارهای نادرست نزنند، به آن ها فرصت كنجكاوی و تجربه اندوزی داده شود.

گاهی والدين فكر می كنند فرزندان آنها رفتار غيرطبيعی و نامناسبی دارند، درحالی كه رفتار كودكان با توجه به سن آن ها بايد مدنظر قرار گيرد. برای مثال رفتار كودكی كه اسباب بازی هايش را به اطراف پرت می كند، غيرطبيعی نيست. اين كار ممكن است ما را عصبانی كند و برای ما خوشايند نباشد، اما بدان معنی نيست كه كودک بی ادب شده است و رفتار نادرستی را انجام می دهد.

2) عدم توجه والدين:

يكي از علت های ديگر چنين رفتارها و اعمال نادرست كودكان، عدم توجه كافی والدين می باشد، لذا كودک برای جلب توجه آنها دست به رفتارهای نادرست می زند؛ حتی در مواردی با اينكه می داند مورد تنبيه قرار می گيرد، عمداً رفتارهای نادرستی را انجام می دهد، تا مورد توجه بيشتر قرار گيرد؛ خصوصاً هنگامی كه فرزند ديگری در خانه متولد می شود و توجه والدين نسبت به فرزند قبل كمتر و بيشتر متوجه فرزند جديد می شود؛ اين امور می تواند زمینه ساز رفتارهای نادرست كودک شود.

3) عدم هماهنگی والدين در شيوه های تربيتی:

در مواردی مشاهده می شود كه يكسان نبودن شيوه تربيتی والدين، منجر به بروز رفتارهای نادرست در كودكان می شود. برای مثال هنگاميكه يكی از والدين از شيوه سختگيرانه استفاده می نمايد و ديگری از شيوه سهل گيرانه، كودک در اين ميان دچار تعارضاتی می شود كه باعث شكل گيری رفتارهای نادرست در او می شود . لذا لازم است كه والدين شيوه تربيتی خود را هماهنگ نمايند و هر دو بر طبق یک شيوه عمل كنند.

4) الگوهای نادرست:

از جمله علت های مهم ديگری كه باعث بروز رفتارهای نادرست كودكان می شود، الگوی گيری نامناسب می باشد. از جمله كسانی كه به عنوان الگو بيشترين تأثير را بر روي كودكان می گذارند، خود والدين و سپس همسالان او می باشند. لذا لازم است كه هم خود والدين رفتارهای نادرست خود را اصلاح كنند و هم مراقبت نمايند كه فرزندانشان با كودكانی كه تربيت صحيحی ندارند ، ارتباط نداشته باشند.