
برای انواع مهارتهای زندگی تقسیمبندی متفاوتی در متون علمی و عملی وجود دارد، برخی این مهارتها را پنجگانه، برخی ۱۰یا دوازده گانه میدانند. برای درک روشنتر و جامعیت بخشی، مهارتهای زندگی دهگانه در این مجال یادآوری میشود که عبارتند از: خودآگاهی، همدلی، ارتباط مؤثر، روابط بین فردی، تصمیم گیری، حل مسأله، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، […]
برای انواع مهارتهای زندگی تقسیمبندی متفاوتی در متون علمی و عملی وجود دارد، برخی این مهارتها را پنجگانه، برخی ۱۰یا دوازده گانه میدانند. برای درک روشنتر و جامعیت بخشی، مهارتهای زندگی دهگانه در این مجال یادآوری میشود که عبارتند از: خودآگاهی، همدلی، ارتباط مؤثر، روابط بین فردی، تصمیم گیری، حل مسأله، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، توانایی و مدیریت(مقابله با) هیجانها و توانایی مقابله با استرس. با نظر به پژوهشها و تجارب جهانی برای آموزش این مهارتها که به نوعی با حضورشان در هندسه سبک زندگی نقش دارند، میتوان به برگزاری کارگاههای آموزشی، آموزش در عمل(اجرایی کردن آموزشها) و آموزش به افراد آسیبپذیر اشاره کرد.
در کنار خانواده که رکن اصلی و پایهای محسوب میشود، مدرسه بهدلیل برخورداری از ظرفیتهای عملکردی تعلیم و تربیتی که دارد، (همچون محتوای کتب درسی، هنر پداگوژی معلمان، هدایت مشاوران، نقش همسالان، ساعات حضور و…) میتواند بسیار مؤثر و نقشدار، عمل کند. برای داشتن جامعهای متعالی و ایدهآل، در راستای آموزش مهارتهای زندگی، همسو و همراه کردن خانه، مدرسه و اجتماع ارزشمند و اثربخش خواهد بود.
اما در واقعیت در نظام آموزشی ما برای جامه بخشی به مفاهیم مهارتها چه میگذرد؟ چقدر معلمان برای تعلیم این مهارتها آموزش دیدهاند؟ تا چه انداره مدارس آمادگی سختافزاری و نرمافزاری این آموزشها را دارند؟ در کتب درسی تا چه حد نیازهای مهارتی دانشآموزان مدنظر قرار گرفته است؟ آنچه از آموزش و پرورش انتظار میرود، تربیت نسلی است که ضمن آشنایی و داشتن مهارتهای زندگی سالم ومتعالی، برای زندگی در جامعه امروزی از آنها بهره ببرد.
با توجه به آمارهای ناخوشایند آسیبهای اجتماعی، فاصله تا وضعیت مطلوب و کاستیهای اقدامات دستگاه تعلیم وتربیت در آموزش مهارتهای زندگی، برای جبران کم کاریها و رسیدن به وضعیت دلخواه، بررسی و مطالعه تطبیقی آموزش مهارتهای زندگی در کشورهای مختلف (که در این زمینه دارای تجارب موفق هستند) و بومیسازی آنها، ضروری است.
آموزش مهارتهای زندگی، لازمه تعلیم وتربیت نوین است و باید برای چنین ضرورتی گامهای مؤثر و پایداری در نظام آموزشی کشور برداشته شود.
مهارتهای کاربردی زندگی، مهارتهایی است که ما برای به دست آوردن زندگی بهتر ومتعالیتر به دست میآوریم. آنها ما را در خوشبخت بودن در خانواده و جامعهای که در آن متولد شدهایم، توانمند میسازند.
برای یادگیرندگان معمولی، مهارتهای کاربردی زندگی اغلب به هدف یافتن و نگهداری شغل هدایت میشود. نمونههایی از موضوعات معمولی مهارتهای کاربردی زندگی برای برنامه درسی عبارتند از آمادگی برای مصاحبه شغلی، یادگیری چگونه حرفهای شدن در شغل و چگونگی تعیین نحوه هزینههای زندگی و…اما مهارتهای شغلی تنها عرصه مهارتهای زندگی نیست که میتواند در مدارس آموزش داده شود.