ممکن است کودک شما در منزل رفتار خوبی داشته باشد، اما بیرون از خانه و در مکان‌هایی مانند فروشگاه‌ها، رستوران و پارک، به حدی شیطنت کند که حس کنید او را نمی‌شناسید! کودک چهار ساله‌تان ناگهان در فروشگاه شلوغ جیغ می‌زند و داد و فریاد راه می‌اندازد؟

معمولاً مشکل اینجاست که این‌گونه بچه‌ها به تجربه دیده‌اند که تنبیه رفتارهای نادرستشان در بیرون از خانه با تنبیه همان رفتار در منزل تفاوت دارد. اینکه شما به هر دلیلی کودک را در جمع تنبیه نمی‌کنید و همیشه جمله آشنای «بعد توی خونه باهات کار دارم» را می‌شنود، باعث می‌شود که بداند می‌تواند چنین کند و فقط عاید او، وعده تهدیدآمیز همیشگی است.

اگر والدین در خانه رفتار‌های سختگیرانه‌ای داشته باشند و به کودک‌شان اجازه حرکت و کودکی کردن ندهند، احتمالا فرزندشان در حضور دیگران به راه‌های مخربی برای جلب توجه متوسل می‌شود.

جیغ زدن، تخریب کردن، رفتارهایی که حتی برای خود والدین هم عجیب هستند، همه از کودکانی سر می‌زنند که به خاطر سخت‌گیری‌های والدین‌شان، در خانه محدود هستند و در حضور دیگران، می‌خواهند همه محدودیت‌ها را از بین ببرند و رفتار والدین‌شان را تلافی کنند. معمولا والدین خیلی جدی، توجهی به نیاز فرزند‌شان به جلب توجه نشان نمی‌دهند و با محروم کردن آنها از توجه، باعث ایجاد واکنش‌هایی از طرف فرزند‌شان می‌شوند. بچه‌ها هم با دیدن بی‌توجهی دیگران نسبت به این نیاز، چنین رفتارهایی را بروز می‌دهند و عمدا کاری می‌کنند که همه نگاه‌ها به سمت آنها خیره شود.

مشخص کردن جایزه قبل از انجام یک کار، یعنی باج دادن و باج دادن گره‌ای از مشکلات رفتاری کودکان باز نمی‌کند. اما اگر والدین بعد از آنکه فرزندشان رفتار درست را نشان داد، بدون وعده قبلی به او پاداش بدهند، می‌توانند رفتارهای خوب را در او تقویت کنند. مطمئن باشید که او بعد از دریافت پاداش پیش‌بینی نشده به خاطر رفتار‌های خوبش، دیگر انگیزه‌ای برای نشان دادن رفتار‌های مخرب پیدا نخواهد کرد.

کودکان شیطان و ناآرام معمولا خیلی زود عصبی شده و شروع به رفتار بد و لجاجت می کنند. در این زمان بهترین کار این است که تا جای ممکن به او اهمیت ندهید و از او دور شوید. حتی اگر احساس کردید که او به دنبال شما می آید به جایی بروید که نتواند شما را دنبال کند. مثلا می توانید به دستشویی یا حمام بروید و دقایقی او را تنها بگذارید. این رفتار کودک را متوجه خودش و رفتارش می کند و او می فهمد که خودش مسئول رفتارش است و سعی در کنترل خود می کند.

متاسفانه گاهی اوقات، مشکل کودک ناشی از بی صبری والدین است. مثلا وقتی کودک برای پوشیدن کفش هایش نیم ساعت وقت می گذارد، به جای غرولند کردن او را تشویق کنید تا دفعه بعد بتواند آن کار را سریعتر انجام دهد. بدترین کاری که با یک کودک می توان انجام داد، سرکوفت زدن به او و نادیده گرفتن توانایی های جدیدش است.

بسیاری از کودکان ناآرام درک درستی از مفاهیمی سرعت و زمان ندارند. به عنوان مثال می توانید به آن ها بگویید مسیری را به سرعت رفته و به آهستگی برگردند. خواهید دید که تفاوتی در سرعت آن ها ایجاد نخواهد شد. در این زمینه بازی های کودکانه ای که کودک را وادار به گوش دادن، توجه کردن و انجام کاری بکند، مفید است.

هنگام شیطنت او را تنبیه و تهدید نکنید. داد و فریاد و نهی های پیاپی موثر نیست؛ بلکه او را بین دو انتخاب منطقی مخیر سازید تا یکی را بر گزیند؛ برای مثال یا از شیطنت دست بردار یا از اتاق برو بیرون. یا به  وسایل برقی دست نزن یا از اتاق برو بیرون. این گونه برخورد افزون بر اینکه روحیه ی همکاری را در او می پروراند، از شیطنت او نیز می کاهد؛ زیرا به فرزند خود حق انتخاب داده اید. توجه داشته باشید که دو طرف انتخاب باید منطقی باشد بنابراین: از او نخواهید که یا از شیطنت دست بردارد یا بخوابد؛ چون او گزینه ی دوم را بر نمی گزیند و به شیطنت خود ادامه می دهد.