
به سختی سخن میگوید. به نظر میرسید یکسال و نیم بیشتر نداشته باشد اما پدر و مادر را با نام کوچک صدا میزد. این صحنهای و امثال این ها صحنه هایی است که همه ی ما این روزها کم و بیش شاهد آن هستیم. در جامعه ایرانی کانون مدیریت جامعه در مرحله اول خانواده […]
به سختی سخن میگوید. به نظر میرسید یکسال و نیم بیشتر نداشته باشد اما پدر و مادر را با نام کوچک صدا میزد. این صحنهای و امثال این ها صحنه هایی است که همه ی ما این روزها کم و بیش شاهد آن هستیم.
در جامعه ایرانی کانون مدیریت جامعه در مرحله اول خانواده است. خانواده ایرانی در عصر حاضر دچار بلوغ شده است به نظر میرسد بچههای امروز کول پشتی ارزشها و فرهنگها را بر زمین گذاشتهاند. امروزه اختلال در ارتباط کلامی میان کودکان و والدین به آسانی قابل درک است؛ باورهای کودکان دستخوش تغییر شده دیدن رفتارهای آن ها قابل هضم نیست و با مشاهده رفتار کودکان با خود میگویی یادش بخیر بچههای دیروز حرمت بزرگترها را نگه میداشتند مخصوصا والدین خود را بسیار احترام میکردند. برخی از آنها پدر و مادر را با نام کوچک صدا میزنند که این موضوع باعث میشود از سطح ارزشی و کمالی جایگاه پدر و مادر کاسته شود.
چند سالی میشود که به دلایل مختلفی همچون تقلید از غرب، بیتوجهی والدین، دیالوگهای فیلمها یا به قول امروزیترها ارتباط صمیمی با والدین، نام مقدس این دو فرشته زمینی زیر سئوال رفته است و فرزندان به خود اجازه میدهند پدر و مادر خود را با اسم کوچک و هم سطح قرار دادن والدین خود با دیگران نامگذاری کنند. مادر، عزیز، پدر، آقاجان، مامان، بابا و… از نامهایی است که میتوان والدین را با آن خطاب کرد. در قدیم رسم بر این بوده است که فرزندان والدین خود را با نام «ننه و بابا» صدا میکردند زیرا معتقد بودهاند صدا کردن والدین با این نامها ثواب بیشتری دارد.
اما مثلا در کشور سوئد بچهها از مهد کودک و دبستان عادت میکنند دیگران را با نام کوچک آن ها صدا کنند. حتی والدین و معلم خود را با اسم کوچک و ضمیر «تو» مورد خطاب قرار میدهند و این رفتار را به هیچ عنوان بی ادبی نمیدانند. «مامی و پاپا» هم چند سالی میشود با تقلید از کشورهای بیگانه بین جوانان جا افتاده است و والدین خود را از سرغفلت با این نامها صدا میزنند.
پیامبراکرم(ص) به این مضمون فرمود: چند چیز است که باعث فقر و تهیدستی میگردد که صداکردن والدین با نام کوچک آن ها از جمله این امور است.
پدر و مادر از الفاظ مقدس هستند که در به وجود آمدن انسان نقش بسزایی دارند و بعد از خدا در پیدایش و تکمیل انسان موثر هستنند. در قرآن کریم در کنار شکر خداوند، احسان به والدین تأکید شده است. هرچیزی که با دین منافات داشته باشد مطلوب نیست و امام باقر(ع) می فرماید: «اف گفتن به والدین کمترین واژه است و خدای متعال آن و مافوق آن را حرام نموده است.» صداکردن اسم کوچک والدین باعث میشود از سطح ارزشی و کمالی پدر و مادر کاسته شود.
با همسنگ قراردادن نام والدین با دیگران ارزش آن ها در نظر گرفته نشده و از منزلت مقام بزرگ پدر و مادر کم میشود. هر کسی برای خود نامی دارد و با قراردادن پسوندی مشخص میشود آن فرد چه منزلتی دارد، وقتی والدین با لفظ پدر و مادر خطاب شود احساس تفاوت بین آن ها و دیگران شکل میگیرد. صداکردن نام والدین با اسم کوچک خود، خلاف اخلاق و دین، است. باید با لفظی محترمانه والدین را خطاب کرد تا مشخص شود والدین ازجایگاه والاتری از فرزندان قرار دارند.
کوچک شمردن نام والدین و هم سطح کردن نام آنها با دیگران یک معضل فرهنگی – اجتماعی است. این فرهنگ در جامعه اثر می گذارد و احترام ها از بین می رود و باعث مشکلات بعدی از قبیل جواب نه گفتن به پدر و مادر میشود. به دلیل این که نام والدین را مانند یک دوست، خطاب میکنیم احتمال بروز رفتارهایی چون قهر، بی احترامی و… که در برخورد با دوستمان از خود نشان میدهیم با والدین است.
مقصر اصلی گسترش این فرهنگ در جامعه، خانوادهها هستند زیرا با استقبال و توجه از رفتار کودک به او یاد میدهند تا آن ها را با اسم کوچک صدا بزند. صدا کردن نام کوچک همسران را یکی از دلایل یادگیری فرزند برای نامگذاری والدین خود است و کودکان رفتار بزرگترها را تقلید و تکرار میکنند که این رفتارها به مرور زمان منجر به عادت میشود. عدم آموزش والدین به فرزندان برای صدا کردن نام (بابا و مامان) منجر به آسیب فرهنگی در جامعه و مشکلاتی در آینده میشود. ایجاد فرهنگ سازی در این زمینه را عامل جلوگیری از این معضل است و رسانهها و تقلید از غرب و بی توجهی به دیالوگها در فیلمها از دلایل تاثیرگذار بر روی رفتار کودکان است.
تغییر در روند زندگی و سوغات مدرنیته و از بین رفتن روابط سنتی حاکم بین خانوادهها از دلایل اصلی صداکردن نام کوچک والدین توسط کودکان است. احساس نزدیکی به والدین و تلقی کردن آن ها به عنوان یک دوست از محاسن و کمرنگ شدن ارزش و احترام والدین از معایب این رفتاراست. در حال حاضر جامعه از حالت سنتی به زندگی مدرن گذر پیدا کرده است و تغییرات فرهنگی و اجتماعی و… نسبت به چند سال اخیر بیشتر مشاهده میشود.