برنامه سلامت کودکان یکی از قدیمیترین برنامههای وزرات بهداشت است که سابقه ۲۰ یا ۲۵ ساله دارد. در چند سال اخیر نیز رویکرد جدیدی ادغام شده، به این صورت که همه کودکانی که به مراکز بهداشت مراجعه میکنند به صورت جامع و کامل معاینه خواهند شد و در صورت نیاز به پزشکان تخصصی و فوقتخصصی […]
برنامه سلامت کودکان یکی از قدیمیترین برنامههای وزرات بهداشت است که سابقه ۲۰ یا ۲۵ ساله دارد. در چند سال اخیر نیز رویکرد جدیدی ادغام شده، به این صورت که همه کودکانی که به مراکز بهداشت مراجعه میکنند به صورت جامع و کامل معاینه خواهند شد و در صورت نیاز به پزشکان تخصصی و فوقتخصصی ارجاع میشوند.
کودکان کمتر از یک سال به توجه بیشتر نیاز دارند و با توجه به حساسیت این دوره و تأثیر تشخیص به موقع مراکز حوزه بهداشت، یک کودک را ۱۶ بار مورد معاینه و مراقبت قرار میدهند تا بتوانید فرآیند معاینه را بهصورت کامل انجام دهید. در این فرآیند درمانی باید، از فرق سر تا نوک پای کودک، مورد معاینه قرار میگیرد و در هر قسمت از لحاظ جسمی و روانی اگر مشکلی باشد به پزشکان مربوطه فرستاده میشوند.
ترویج تغذیه با شیر مادر برنامه ویژه و مهمی است که در تکامل کودک مهمترین نقش را دارد و برنامههای تنسنجی و سلامت دهان و دندان از دیگر طرحهای حوزه کودکان است که همه در برنامه ادغامیافته سلامت کودکان انجام میشود. برای بیماری کودک نیز برنامه غربالگری را وجود دارد تا هر کودکی که به مراکز بهداشت مراجعه میکند، مورد آزمایشهای غربالگری قرار گیرد. علت غربالگری این است که کودکی را که فقط در ظاهر سالم است، اما دچار بیماری است را تشخیص دهند.
غربالگری تکامل امری مهم است؛ در صورت وجود بیماری آن را به گروههای مربوطه ارجاع میدهند. یک نکته بسیار مهم، بحث غربالگیری تکامل است که طبق سخن مقام معظم رهبری در ابلاغ سیاستهای کلی و جمعیت خانواده که به مبحث نخبهپروری اهمیت ویژهای قائل شدند، برای رسیدن به این هدف که کودکی نخبه داشته باشیم، باید قبل از تولد یعنی در دوران جنینی برایش برنامهریزی شود و در یک بستر آماده و مناسب رشد کند تا بتواند به یک فرد نخبه تبدیل شود.
یکی از مواردی که میتواند هوش و اختلال تکاملی را به ما نشان دهد، موضوع مراقبتهای تکاملی اطفال است. هماکنون همه کودکانی که به سن یک سالگی میرسند در مراکز خدمات جامعه سلامت مورد بررسی از نظر تکامل قرار میگیرند و طبق پرسشنامه ای بهعنوان (ASQ) پر میشود. مواردی که از لحاظ تکاملی دچار مشکل است، شناسایی شده و به پزشک مربوطه ارجاع داده میشود. اگر اختلال قطعی بود به مرکز جامعه اختلال تکامل معرفی میشوند و از آنجا به فوقتخصصهای مربوطه، فرستاده خواهند شد تا کارهای کاردرمانی و گفتاردرمانی و… انجام شود.
اگر اختلال تکاملی کودک در سن یک سالگی شناسایی شود، فرصت برای درمان باقی میماند و نباید منتظر بود تا کودک به سن ۴ یا ۵ سالگی برسد، چون به طور مثال در آن زمان اگر مشکلی در خصوص توانمندی ذهنی داشته باشد، از نظر IQ تشخیص داده نخواهد شد و در سن مدرسه با افت نمرات پی خواهیم برد که این کودک مشکل تکاملی دارد.
- ASQ چیست ؟
آزمون های پایش تکامل کودکان از معتبرترین آزمون های ارزیابی رشد هوشی– حرکتی کودکان بوده که سالانه برای چندین هزار کودک در سراسر جهان اجرا می گردد. مجموعه آزمون های پایش تکامل کودکان به والدین کمک خواهد کرد تا توانمندی فرزندان خود را از ۴ ماهگی تا ۶۰ ماهگی در حوزه های مهمی چون :
۱- ارتباطات
۲- حرکت درشت
۳- حرکت ریز
۴- حل مسئله
۵ – شخصی و اجتماعی
اندازه گیری کرده و در صورت مشاهده وضعیت نامطلوب، راهنمایی های لازم را دریافت نمایند و در دوران طلائی عمرکودک (تولد تا ۵ سالگی) سعی در بهبود وضعیت کودک خود داشته باشند.
از ویژگی های مهم این آزمون ها آن است که سوالات آن توسط والدین پاسخ گفته خواهد شد لذا هیچ واسطه ای بین حقیقتی که پدر و مادر در رفتارهای روزانه کودک خود مشاهده می کنند و پاسخ های آزمون پایش تکامل کودک وجود نخواهد داشت. این موضوع به دریافت پاسخ و نتیجه معتبر از هر آزمون کمک خواهد کرد.