برای فـهمیدن تأثیر محیط آموزشگاه در تربیت اخلاق باید نخست موقعیت کودک را از بدو ورود به آموزشگاه در نظر گرفت. تا قبل از این موقع کـودک فقط دو گروه از مردم را می شناسد. گروه اول خانواده است که احساسات و الفت و سـازش وی به آن ها تـابع روابط اشتراک خونی و لطائف […]
برای فـهمیدن تأثیر محیط آموزشگاه در تربیت اخلاق باید نخست موقعیت کودک را از بدو ورود به آموزشگاه در نظر گرفت. تا قبل از این موقع کـودک فقط دو گروه از مردم را می شناسد. گروه اول خانواده است که احساسات و الفت و سـازش وی به آن ها تـابع روابط اشتراک خونی و لطائف روحی می باشد از این رو در اثر نمو کودک و یا پیشرفت سن، مشاعر و وجدانیات مختلف این احـساسات تـقویت می نماید و در نتیجۀ تأثیر و تأثر حیات اجتماعی صورث ویژه ای به خود می گیرد.
گروه دیگر دوستان و یـارانی هـستند کـه خارج از اعضای خانواده بوده برگزیدگان آزاد قلب اند، در جامعۀ سیاسی هیچ یک از این دو کیفیت موجوده نبوده و رشته‌ای کـه سکنۀ یک کشور را به یکدیگر پیوند می دهد قرابت خانوداگی و تمایلات شخصی نیست بنابراین بعد و زیادی بـین کیفیت روحی کودک هـنگامی که از مـحیط خانواده بیرون می آید و رتبه‌ای که بدان باید برسد موجود است و این راه با یک خیز پیموده نمی شود و برای طی آن وسایل متعددی لازم می آید لذا از این حیث محیط آموزشگاه غایت مطلوب است چه یک مـرحلۀ اجتماعی است که از خانواده و اجتماع های کوچک دوستان وسیع‌تر است.
از اشتراک خون منتج نشده و در اثر انتخاب آزاد بدست نیامده. آشنائی است که بر سبیل تصادف و به ناچار توده‌ای که از حیث سن و شرایط اجتماعی تقریبا بـرابر اسـت فراهم شده است و از این جهت شبیه جامعه سیاسی است ضمنا از طرفی به حد کافی محدود است برای آن که روابط اشخاص بتواند بخوبی به هم پیوند شود و به واسطۀ همین محدود بودن افق قابل جذب و قـبول بـرای وجدان و مشعر کودک می باشد و از این حیث با خانواده و یا اجتماع های دوستان بستگی دارد.
عادت به زندگانی اجتماعی در یک کلاس و تعلق به کلاس و حتی به آموزشگاه که کلاس بخشی از آن است، اسلوب طبیعی و روش مقتضی برای حـاضر کـردن کودک است به سوی زندگانی اجتماعی، به طرف احساسات پسندیده و ارجمند است. بنابر آنچه گذشت آموزشگاه مجهز به کلیۀ وسایلی که برای تقویت این فکر مناسب است میباشد متأسفانه وسایل نامبرده را چنانچه باید به کار نـمی‌بندد با آن که مـی توان نتایج بزرگی از آن گرفت. انـتظار ایـن مـقصود از آموزشگاه به ویژه از آن لحاظ طبیعی است که در این محیط اجتماع جوانانی هستند که کمابیش شبیه به توده‌ای هستند که جامعۀ آموزشگاهی را تشکیل داده اسـت و ایـن مـحیط از جامعه‌های خانوادگی وسیع‌تر می باشد.
محیط، مکانی است که یادگیری ها در آن شکل می یابد. به بیانی دیگر می توان گفت که عواطف و احساسات و سلایق و طرز نگرش انسان ها از محیط تاثیر می پذیرد. موقعیت و محیط یادگیری از عوامل بسیار موثر در یادگیری است. محیط مانند نور، هوا، تجهیزات و امکانات آموزشی. طبیعی است هر چه امکانات اموزشی، کتابخانه و منابع مختلف علمی مناسب تر و بیشتر باشد یادگیری شاگردان در مقایسه با یادگیری شارگردان مدرسه که دارای فضای مناسب نیست و در آن جز کتاب درسی منابع دیگری یافت نمی شود بسیار متفاوت خواهد بود.
محیط ممکن است عاطفی باشد. رابطه معلم و شاگرد، رابطه شاگردان با هم، رابطه والدین با هم و نگرش والدین و مربیان در زمینه تربیت کودکان، همگی می تواند در میزان یادگیری شاگردان موثر باشد. موقعیت آموزش منظم همراه با محبت و احترام متقابل نسبت به محیط های خشک و تهی از عواطف، تاثیر بیشتری در یادگیری خواهد داشت. عاطفه به عنوان یک عامل بسیار موثر می تواند در جریان یادگیری عمل کند.
عواملی نظیر عدم امنیت، ترس، اضطراب، نومیدی، شک و تردید می توانند در فعالیت های آموزشی از همه امکانات یاد شده برخوردار باشد شاگرد را به کنجکاوی و تلاش برای یادگیری و حل مسائل ذهنی خود وادار می سازد. البته محیط و موقعیت یادگیری باید متناسب با آمادگی، استعداد، نیاز و گرایش شاگردان باشد. اگر مجموعه عوامل موجود در محیط برای شاگرد برانگیزنده و قابل درک نباشد مسئله ای در ذهن او ایجاد نخواهد شد یا در صورت وجود مسئله، شاگرد توانایی حل آن را نخواهد داشت به هر حال امکانات محیط آموزشی، اعم از نیروی انسانی و تجهیزات، وضع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خانواده نگرش والدین و مربیان نسبت به تحصیل و آموزشگاه و هزاران عامل محیطی دیگر می تواند در کیفیت و کمیت یادگیری شاگردان موثر باشد.
نویسنده این مطلب :
