فرزند شما به دنیا آمده و شما عمیقاً ذوق زده اید. از هر حرکت و رفتار و حالت زشت یا زیبای او عکس می گیرید و روی صفحۀ فیس بوک، تلگرام و اینستاگرامتان می گذارید و عده ای نیز به سرعت عکس هایتان را «لایک»‌ می کنند. عکس اولین شیرخوردن بچه، نخستین دندان بچه، عکس اولین باری که روی کاسۀ توالت نشسته و… و… و…ده ها عکس دیگر در حال خنده یا گریه یا با لباس خواب راحتی یا در لباس مهمانی و … به همراه اسم و تاریخ و زمان عکس و هشتگ و مکان!

.

حالا بیایید فرض کنیم که ۱۳سال گذشته است. فرزند شما تبدیل به یک پسر نوجوان بسیار مغرور و حساس شده است. خودتان را به جای او بگذارید. فرض کنید روزی از پدر یا مادرتان بشنوید که «تو ده ها عکس داری که بعضی هایشان خیلی با نمک هستند. همۀ فامیل آن ها را دیده اند. یکی از آن ها دست فلان خاله و دیگری دست فلان عمو زاده ات است». چه حسی به شما دست می دهد؟ قبل از هر چیز کنجکاو می شوید که عکس هایتان را خودتان هم ببینید! بعد از آن ممکن است حس کنید حریم شخصی تان نادیده گرفته شده است. ممکن است از شنیدن اینکه عکس هایی از شما وجود دارد  که هنوز خودتان آنها را ندیده اید، لج تان بگیرد.

.

ماجرا دقیقاً همین جاست. از دیدگاه اخلاقی چقدر صحیح است که والدین، عکس های کودکان شان را به اشتراک بگذارند؟ آیا ما به عنوان والدین می دانیم که آنها در آینده چه حسی نسبت به عکس های کودکی شان خواهند داشت؟ آیا فردی که از کودکی، تمامی لحظات زندگی اش در فضای مجازی ثبت شده و دیگران در مورد ظاهر و قیافۀ او اظهار نظر کرده اند، احساس نخواهد کرد که همیشه به نوعی زیر ذره بین قضاوت دیگران قرار داشته و دارد؟ ممکن است نوجوان شما دوست نداشته باشد که همکلاسی هایش عکس شش ماهگی اش را با شورت گلدار قرمز ببینند. هر چقدر هم که این عکس ها از نظر شما یا دیگران دوست داشتنی یا با مزه باشند، انتشار عکس های کودکان در فضای مجازی به نوعی یعنی تصمیم گرفتن به جای آن ها. ممکن است آن ها در بزرگسالی مایل نباشند تصاویر کودکی شان را با دیگران به اشتراک بگذارند. اما والدین یا بزرگترها این حق انتخاب را از آن ها سلب کرده باشند.

.

از سوی دیگر نکته ای که نباید فراموش کرد این است که معمولاً تصاویر کودکی فرزندان شما بعدها با نوجوانی و بزرگسالی شان مورد مقایسه قرارمی گیرد و بینندگان عکس در مقام اظهار نظر و مقایسه بر می آیند. یک نفر ممکن است بگوید «بچگی هایش قشنگ تر از حالا بوده» و دیگری ممکن است اظهار کند «‌فرزندتان اصلاً شبیه خودتان نیست!!» یا ….

.

این اظهار نظرها چه تاثیراتی بر روی فرزند شما در نوجوانی و بزرگسالی دارد؟ اولین تاثیر این خواهد بود که او تماماً خود را بر اساس ظاهر خویش مورد ارزیابی قرار می دهد. دومین تاثیر این خواهد بود که او همواره تصورخواهد کرد، زیر ذره بین دیگران است و باید به هر نحوی که شده زیبا بماند یا سعی کند تصویری را که از او در عکس ها نمایش داده شده خدشه دار نکند.

.

در مواردی نیز والدین عکس هایی از زمان قشقرق یا گریۀ بچه ها در صفحات شخصی خودشان به اشتراک می گذارند که ممکن است در آینده باعث مورد تمسخر قرارگرفتن کودکان در مدرسه شود یا آن ها را در معرض برچسب قرار دهد: «عکس فلانی را توی اینترنت دیدی؟ ازهمان بچگی اش اخمو و گند دماغ بوده!!»‌

.

نکتۀ مهم دیگری که در انتشار عکس ها نباید از نظر دور داشت، احتمال سوء استفاده از این تصاویر برای ساختن فیلم ها و تبلیغات پورنوگرافی کودکان است. پورنوگرافی کودکان عبارت است از استفاده از تصاویر و بدن کودکان برای تولید محتواهای جنسی مستهجن در قالب عکس، فیلم، انیمیشن و …

.

پورنوگرافی کودکان یکی از تجارت های غیرقانونی پرسود در سطح دنیاست که نوعی سوء استفاده از حقوق  کودک نیز به شمار می رود. برخی از سودجویان با پیدا کردن عکس های پراکندۀ کودکان در اینترنت و ساختن فیلم ها و صحنه های مستهجن با استفاده از این عکس ها و سپس دسترسی به صاحبان این عکس ها و تهدیدشان، سود کلانی را به جیب می زنند. گاه‌ ممکن است آن ها کودک و نوجوان صاحب عکس را وادار کنند برای جلوگیری از آبروریزی بیشتر، در برنامه های شوم آن ها مشارکت کنند. جالب است بدانید در برخی کشورهای پیشرفته، والدین می توانند به دلیل انتشار بدون اجازه عکس فرزندان شان توسط دیگران به دادگاه شکایت کرده و درخواست غرامت کنند.