
شن درمانی، نوعی بازی درمانی غیر مستقیم است و درمانگر نقش تسهیل گر دارد و مراجعان می توانند آزادانه هیجانات و تصویرهای ذهنی خود را با استفاده از جعبه شن و اشیای مینیاتوری درون جعبۀ شن خلق کنند. شن بازی روشی است غیرکلامی، نمادین و براساس تجربه های خلاق افراد که در آن کودک با […]
شن درمانی، نوعی بازی درمانی غیر مستقیم است و درمانگر نقش تسهیل گر دارد و مراجعان می توانند آزادانه هیجانات و تصویرهای ذهنی خود را با استفاده از جعبه شن و اشیای مینیاتوری درون جعبۀ شن خلق کنند. شن بازی روشی است غیرکلامی، نمادین و براساس تجربه های خلاق افراد که در آن کودک با ساختن دنیای خود در جعبۀ شن، به بیان تعارض ها، تمایل ها و هیجانات خود می پردازد.
در جریان خلق این صحنه توسط کودک، درمانکر نقش مشاهده گر صامت را بازی می کند. تعبیر و تفسیر انجام نمی پذیرد تا زمانی که کودک جعبه ی شن را در مدت معین بسازد. در واقع شن بازی باعث توجه به دنیای درونی و نیازهای عاطفی می شود و به ذهن اجازه می دهد خاطرات سرکوب شده گذشته ی خود را در زمان کنونی بازیابی کند. شن درمانی بر کاهش مشکلات شناختی، اجتماعی و عاطفی مؤثر است.
کودکان با شن بازی می توانند ایده های گوناگون خود را زودتر پیاده کنند، لذت و آرامشی که در زمان بازی با شن به دست می آورند از نقطه نظر درمانی بسیار بااهمیت است. تجربیات بازی درمانگران نشان داده است که کودکان عصبی و زودرنج را می توان از طریق شن بازی، شن بازی و آب بازی درمان کرد.
بازی کردن با آب، خاک و شن اثر معجزه آسایی در حل مشکلات و بروز خلاقیت کودکان دارد. آنان از طریق بازی و ساختن یک غول،، گرگ، سگ، مار و … آن را مورد حمله قرار دادن و خراب کردن می توانند از ترس ها، وهمیات، احساسات و پندارهای واهی رهایی یابند. بچه های خشن شن و یا خاک رس را سوراخ سوراخ می کنند و یا اینکه آن را روی هم می کوبند، مثلاً کودکی که دارای مشکل استت با شن تابوتی می سازد که درونش مردی از شن ساخته شده، خوابیده است. او می گوید: «الان درِ تابوت را می بندم، محکمش می کنم، حالا دیگه او نمی تونه نفس بکشه.» با دست های خودش محکم روی تابوت فشار می آورد و به این وسیله انتقام خودش را از پدری که مورد تنفرش است می گیرد.
شن بازی برای کودکان فعالیتی خوشایند و لذتبخش است. کودک از لمس کردن شن و بازی با آن لذت بسیار می برد. شن می تواند خاصیت مایعات را داشته باشد از نظر اینکه می ریزد و اگر آن را در ظرفی بریزیم به شکل آن ظرف در می آید. بازی با شن تجارب مفید و لذتبخشی را برای کودک ایجاد می کند. امروزه شن بازی به قدری دارای اهمیت است که در تمامی کلینیک های مشاوره و روان درمانی کودک به عنوان یکی از وسایل ضروری اتاق بازی محسوب می شود. شن باید در دو نوع خشک و مرطوب وجود داشته باشد تا کودک بتواند هر دو نوع آن را لمس کند و تفاوت ها و شباهت های آن ها را درک کند.
کودک در شن به حفر کردن و ساختن دالان (تونل) می پردازد. برج، تپه و خانه می سازد و به انجام بازی های تخیلی مشغول می گردد. کودک می تواند معمار هستی خود باشد و قصر خود را در داخل شن ها خلق کند و دنیای خویش را پر از کسان و خویشاوندانی سازد که ساخته و پرداخته ذهن او هستند. او می تواند کاری را انتخاب کند و یا از آن دست بکشد. نیز می تواند بیافریند و یا نابود کند. همچنین می تواند با قدرت تخیلش کوهی بسازد و بی خطر به قله آن صعود کند و از آنجا به تمام دنیا بگوید: «من می تونم برای خود، یه کوه بسازم و یا اونو، با خاک یکسان کنم، در اینجا منم که بزرگم!» «شن» وسیله خوبی برای بازی های تهاجمی کودک به شمار می رود زیرا می تواند شن را با ایمنی بیشتری پرتاب کند.