در تقویت اراده کودکان و نوجوانان عوامل متعدّدى تأثیر گزار هستند که باید رعایت شده و با عواملى که موجب ضعف اراده مى ‏شود مبارزه گردد:

1- اصل مقاومت:

اولین اصلى که باید رعایت شود، اصل مقاومت است که روان شناسان از آن به عنوان «اصل تسلیم ناپذیرى» یاد مى ‏کنند. معناى اصل مقاومت آن است که انسان در برابر شکست‏ ها و ناکامى‏ ها مقاومت کند؛ زیرا برخى از شکست ‏ها زمینه پیروزى‏ هاى بزرگ را فراهم مى‏ کند. 

2- امید داشتن:

دومین اصلى که نقش بنیادى در تقویت اراده دارد، امیدوارى است. انسان باید در زندگى با امید زندگى نماید. یأس و نا امیدى انسان را از رسیدن به هدف باز داشته و روند زندگى را دچار مشکل مى ‏کند. آن دسته از بزرگان که قله‏ هاى موفقیت را کسب نمودند، امید به زندگى داشتند. از سوى دیگر برخى که در زندگى موفق نبودند، معمولاً نا امید بوده و یأس در زندگى آن‏ ها حکومت مى ‏کرده است. به کار بردن و نگارش کلمات منفى، ویرانگر و مخرّب است. این کلمات قفل هایى هستند که بر درهاى ورودىِ هر راه حلى زده مى‏ شود تا ما را براى شکست آماده کند. بر عکس کلمه “آرى” هیجان مى‏ آورد و تحرک مى ‏بخشد.

3- مبارزه با عادت ناپسند:

یکى از عوامل مهم تقویت اراده، مبارزه با عادت‏ هاى بد و ناپسند است؛ از این رو باید سعى شود با هواهاى نفسانى (که انسان را به اعمال ناپسند مى‏ کشاند) مبارزه شده و از عادات ناپسند جلوگیرى گردد. یک نه گفتن به عادت بد موجب مى‏ شود شخص براى مدّتى تجدید قوا کند و بدین وسیله ضعف اراده خود را به تدریج بر طرف سازد. در اسلام نیز به مبارزه علیه هواهاى نفسانى که زمینه‏ هاى عادت بد را فراهم مى‏ کند. پیامبر اسلام (ص) می فرماید:«کسى قوى و با اراده است که بر هواى نفس خود چیره شود».

4- تلقین به داشتن اراده قوى‏:

یکى از عوامل مهم تقویت اراده، تلقین کردن است که انسان اراده قوى دارد. انسان باید این گونه باور داشته باشد که «من مى‏ توانم بر مشکلات پیروز شوم. من مى‏ توانم در امتحان موفق شوم. من اراده قوى دارم». باید کلمه «نمى‏ شود» از قاموس زندگى و از لغت محو گردد و نیز واژه‏ هاى «نمى ‏شود، نمى‏ توانم و نمى‏ دانستم».

5- داشتن هدف روشن:

متأسفانه آن عدّه که دچار ضعف اراده مى‏ شوند و از فعالیت‏ هاى موفقیّت‏ آمیز دست بر مى‏ دارند، آنانى هستند که هدف معیّن و تعریف شده ندارند. اینان فعالیت‏ هاى خویش را نیمه کاره رها مى ‏کنند. براى تقویت اراده باید اهداف معیّن داشت.

6- تمرین تمرکز حواس:

تمرین تمرکز حواس یکى از راه ‏هاى تقویت اراده است. براى تمرکز حواس باید نظم و انضباط در همه امور زندگى ایجاد کرده و با برنامه ریزى فعالیت‏ هاى خویش را پیش برد.

7- انجام وظایف الهى:

یکى از عوامل مهم تقویت اراده، انجام وظایف الهى و حاضر دانستن خداوند در همه صحنه‏ هاى زندگى است. نماز را اوّل وقت خواندن، مقررّات الهى را رعایت نمودن، اجتناب از گناه، هر کدام مهم‏ترین عامل تقویت اراده به شمار مى ‏آید. کسى که روزه مى‏گیرد؛ در واقع با تمام هوس‏ ها و رذایل اخلاقى مبارزه مى‏ کند. کسى که به عبادت خداوند مى ‏پردازد، آرامش روانى پیدا مى‏کند. آرامش روانى مؤثرترین عامل تقویت اراده است. خداوند بزرگترین گنج آرامش من است. من دیگر شتاب نخواهم کرد. او به من فرمان داده است که گاهى بایستم و آرام باشم…

8- اعتماد به نفس:

خودباورى و اعتماد به نفس نیز عامل مهم تقویت اراده است. اگر انسان استعداد و قابلیت ‏هاى خویش را بشناسد و باور کند که توان انجام خیلى از چیزها را دارد، در تصمیم‏ گیرى خویش دچار مشکل نمى ‏شود.

9- بهره ‏گیرى از سرگذشت انسان‏ هاى با اراده:

خواندن سرگذشت انسان‏ هاى با اراده، عامل تعیین کننده‏اى در تقویت اراده است. خواندن زندگى نامه انسان ‏هاى با اراده موجب مى‏ شود که انسان در برابر عواملى که موجب ضعف اراده مى شود، مقاومت نموده و عوامل تقویت اراده را تجربه کند، مثلاً یکى از عوامل موفقیت «پشتکار» است.