بسیاری از اسباب بازی هایی که در تاریخ مـورد اشـاره قـرار گرفتـه انـد، تـا چندی پیش، همچنان رواج داشته اند و هنوز هم در برخی مناطق، کاربرد خـود را تا حدودی حفظ کرده اند. این اسباب بـازی ها را بـه دلیل سادگی، با روش های مختلفی می توان به کار گرفت و از این رو، […]
بسیاری از اسباب بازی هایی که در تاریخ مـورد اشـاره قـرار گرفتـه انـد، تـا چندی پیش، همچنان رواج داشته اند و هنوز هم در برخی مناطق، کاربرد خـود را تا حدودی حفظ کرده اند. این اسباب بـازی ها را بـه دلیل سادگی، با روش های مختلفی می توان به کار گرفت و از این رو، برای همه سنین مناسـب و جـذاب هستند. از نظر نوع بازی اسباب بازی های چوبی، چهار دسته را شامل می شوند:
۱- اسباب بازی هایی که نیاز بـه تحرک بدنی دارند، مانند فرِفره، اَلک دوَلک، روروئک ؛
۲- اسباب بازی هایی که صدادار و موسیقایی هستند، ماننـد سـوت چـوبی و طبَلک؛
٣- اسباب بازی هایی که معرف نقش های اجتماعی هسـتند، ماننـد عروسک چوبی؛
۴- اسباب بازی هایی که صــرفاً جنبـه سرگرمی دارنـد، ماننـد علـی ورجـه، موشموشک و برخی از انواع فرِفره.
فرفرۀ چوبی، یک اسباب بازی رایج در سطح آسیا اسـت کـه هم کودکان و هم افــراد بزرگســال بـا آن بــازی مـی کننـد. فرفــره نیــز یکــی از قــدیمی ترین اسـباب بـازی های روی زمـین است که میتواند با حفظ تعـادل روی یـک نقطـه، حول یـک محـور بچرخـد. ایـن اسـباب بــازی بـه شـکل مخروطـی کوچـک ساخته می شودکه اغلب به انتهای آن، زایده ای برای بـستن نخ اضافه می کننـد. بــا پیـچاندن نـخ دور فرفـره و رهـا کـردن آن بـر روی زمـین، فرفـره بـه سـرعت میچرخد. این بازی در عین سادگی، نیاز به دقت فراوان دارد.
اسباب بازی هایی مانند طبلک، قارقارک، سوت چــوبی و زنـگولـه چـوبی از سرگرمی های صدادار و موسیقیایی کودکان بوده اند. این اسباب بـازی هـا ممکـن است با تـرکیبی از چـوب، کـاغذ یا مقوا و نخ ساخته شوند. کودکـان به کمک این اسباب بـازی هـا بـا ریتم و موسیقی آشنا می شوند و از طرفـی، چـون ساختن این اسباب بازی ها ساده اسـت، مـمکن اســت خودشـان آن ها را بسـازند.
به دلیل جنس و مواد به کاررفته در سـاختمان طـبلک، وزن ایـن ساز بسیار کم است و می تـوان آن را فقـط بـا دو انگشت شست و سـبابه گـرفت و به صدا در آورد. چوب یـا پایـه طبلـک را در میان دو یا همه انگشتان یک دست می گیرند و می چـرخانند. بـه هـر ترتیـب، بـا چرخاندن طبلک، وزنه های کوچکی که بر سر نـخ هـای دو طـرف بدنـه آویـزان شده اند به پوسـت هـای دو طـرف می خورنـد و تولیـد صـدا می کننـد.
از انواع عروسک های چوبی نیز در نواحی مختلف ایران برای بـازی اســتفاده می شد و حتی گـاهی خـود کــودک، ســازنده عروسـک بــود و بـنـا بــر ذوق و خلاقیت خویش، عروسکی را می ساخت. ایـن عـروسک ها شکل هـا و نـام هـای مختلفی دارند. یـک آدمک چوبی که به دو میله چوبی متصل شده بود، اسباب بـازی جـالبی را شکل می داد که به آن «علی ورجـه» مـیگفتنـد. دسـت هـا و پاهـای آدمـک به وسیله یک میله فلزی به بـدنش وصـل مـیشـد و بـا حرکـت دادن میلـه هـای چوبی، نخ های اتصال دهنده حرکت می کردند و آدمک بالانس میزد. این بـازی بیشتر جنبه سرگرمی داشت.
نویسنده این مطلب :
