
کودکانی که «درست و حسابی» دروغ میگویند، یعنی کودکانی که چیزهای نادرست میگویند، درحالیکه که قادر هستند درست را از نادرست و واقـعیت را از تـصور و خیال تشخیص بدهند. در هر صورت، در تعلیم و تربیتی که شما بر عهده دارید سعی میکنید که حتی پیش از اینکه منتظر دروغ گفتن کودک بشوید، به […]
کودکانی که «درست و حسابی» دروغ میگویند، یعنی کودکانی که چیزهای نادرست میگویند، درحالیکه که قادر هستند درست را از نادرست و واقـعیت را از تـصور و خیال تشخیص بدهند. در هر صورت، در تعلیم و تربیتی که شما بر عهده دارید سعی میکنید که حتی پیش از اینکه منتظر دروغ گفتن کودک بشوید، به او بفهمانید که وقتی به او اعـتماد داریـد که پای از جادۀ صداقت و راستی بیرون ننهد. اگر با وجود این،فرزند یا دانشآموز شما باز به دروغ گفتن اقدام کرد، لازم است که در فـکر چـاره باشید.
شاید کودک به ایـن فـکر بیفتد که به واسطۀ دروغی که گفته است تنبیهش میکنید. و حال آنکه این تصمیم شاید تصمیم عاقلانهای نباشد، چه، باید دانست که در بسیاری از مـوارد، چـیزی که کودک را به دروغ گـفتن وامیدارد ترس از تنبیه شدن است. کودک عمل خلافی را انجام داده است، فرض کنیم شیشۀ مرکب را روی دفتر و کتاب یا لباسش ریخته است، تا جایی که بتواند، آن چیز مرکبی شده را پنهان مـیکند.
شـما از او می پرسید که آن را چه کره است: به شما جواب میدهد که آن را گم کرده است. شما آن کتاب و دفتر یا لباس را پیدا میکنید، در حالیکه پر از لکههای مرکب است و از کودک میپرسید که چطور آن را مـرکبی کرده است؟ او بـه شما جواب میدهد که او این کار را نکرده است. شاید هم از ترس تنبیه شدن، خواهر، برادر یا یـکی از دوستانش را متهم کند. چه چیزی باعث همۀ این دروغ ها شده است؟ برای تـمام دروغ ها یـک دلیل وجود داشته است: ترس از تنبیه شدن.
حالا فرض کنیم که با کشف این دروغ ها شما او را تـنبیه کـنید و محققا برای اینکه دروغ گفته است. پیش بینی کردن آنچه در آینده انجام خواهد شد آسـان اسـت. نـه فقط کودک مثل دفعۀ پیش سعی میکند که اشتباهی را که کرده است مخفی کند،بـلکه بیشتر از دفعۀ پیش دروغ خواهد گفت تا در حد امکان لحظۀ اعتراف به اشـتباه، و عواقبی را که انتظارش را مـیکشد بـه تعویق بیندازد.
چاره چیست؟
آیا باید این نتیجه را بگیریم که کودک را در دروغ گفتن آزاد بگذاریم و هیچ عکس العملی نشان ندهیم؟ نه، ولی در بسیاری از موارد بهتر این است که مستقیما او را مورد حمله قرار ندهیم. اگر احساس کردید کـه فرزند یا دانشآموز شما دارد دروغ می گوید، وظیفۀ شماست که کار اعتراف کردن به چیزی را که از شما پنهان میکند آسان سازید.
اگر با خشونت به او بگویید: «دروغ میگویی»، کودک خود را دوبـار مـتهم خواهد یافت. متهم به خطایی که کرده است، و متهم به اغفال کردن شما. در این مورد، حالتی در حد جنگ و جدال بین شما برقرار میشود؛ اگر او از احساس عزت نفس برخوردار باشد، عـملا خـود را مجبور میبیند که دروغ بگوید. پس باید از این فشار کاسته شود و کودک احساس کند که شما باز هم میل دارید که به او اعتماد کنید. تنها موقعی فرزند یا دانشآموز شما بـه دروغ خـود اعتراف خواهد کرد که شما سعی کنید که او را دربارۀ دروغی که گفته است به فکر وادارید و به او نشان دهید که اگر دروغ میگفت، این خطر در میان بود که اعـتمادی کـه بـه او داشتهاید از میان برود.