با اجازه وارد شدن!!

اوّلین محیطی که به طور غالب انسان در آن ساخته می ­شود محیط خانوادگی و رابطه تنگاتنگ پدر و مادر با فرزند است؛ و در سه رابطه فرزند تربیت می­ شود چه از نظر دیداری، چه شنیداری و چه کرداری. آن چیزی که در باب تربیت نقش زیربنایی و اساسی دارد، مسئله حیاء است. یعنی […]

اوّلین محیطی که به طور غالب انسان در آن ساخته می ­شود محیط خانوادگی و رابطه تنگاتنگ پدر و مادر با فرزند است؛ و در سه رابطه فرزند تربیت می­ شود چه از نظر دیداری، چه شنیداری و چه کرداری.

آن چیزی که در باب تربیت نقش زیربنایی و اساسی دارد، مسئله حیاء است. یعنی پرده داری که در مقابل آن پرده­ دری است و حیاء هم یک غریزه انسانی است. یعنی هر انسانی فطرتاً با حیاء است و ما به ­الامتیاز انسان از سایر حیوانات همین است.

 

روایتی از علی علیه السلام که می ­فرماید: «حیاء است که مانع می­ شود انسان دستش آلوده به کار زشت و قبیح شود؛ چه قبحِ شرعی باشد، چه قبح عقلیِ عقلی باشد.»

ایّام طفولیّت که در این مقطع زمانی هر عملی سریع در طفل اثر می­ کند؛ هم در بُعد دیداری­، هم در بُعد شنیداری و هم در بُعد رفتاری، و عمیق هم اثر می­ کند. در باب تربیت، بر این محور قرار دادم که آنچه نقش اساسی دارد عبارت از عنصر حیاء است و در مقابل آن وَقاحت است. آن پرده­ داری و این پرده­ دری است.

 

در باب محیط خانوادگی، در ارتباط با اطفال در سورۀ نور قرآن کریم می فرماید:

«یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لِیسْتَأْذِنْکمُ الَّذینَ مَلَکتْ أَیمانُکمْ وَ الَّذینَ لَمْ یبْلُغُوُا الْحُلُمَ مِنْکمْ ثَلاثَ مَرَّاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاةِ الْفَجْرِ وَ حینَ تَضَعُونَ ثِیابَکمْ مِنَ الظَّهیرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ الْعِشاءِ ثَلاثُ عَوْراتٍ لَکمْ لَیسَ عَلَیکمْ وَ لا عَلَیهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَیکمْ بَعْضُکمْ عَلی بَعْضٍ کذلِک یبَینُ اللَّهُ لَکمُ الْآیاتِ وَ اللَّهُ عَلیمٌ حَکیمٌ. وَ إِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنکمُ الْحُلُمَ فَلْیسْتَذِنُواْ کمَا اسْتَأذَنَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ کذَلِک یبَینُ اللَّهُ لَکمْ ءَایتِهِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ»

خطاب به مؤمنین است؛ ای کسانی که ایمان آورده­اید باید مملوک­ های شما (چون مملوکات مَحرَم بودند) و کودکان نابالغ شما در سه وقت اجازه وارد شدن بگیرند. یعنی هنگامی که می ­خواهند در اتاق­ های شما وارد شوند شما را آگاه کنند. منظور کودکان نابالغ است!

اول: پیش از نماز صبح.

دوم: هنگام نیم روز که جامه ­های خویش را می ­نهید.

سوم: بعد از نماز عشاء، یعنی وقتی که آماده خواب می­ شوید.

 

بعد می­ فرماید: «ثَلاثُ عَوْراتٍ لَکمْ» اینها، سه وقتِ خلوت شماست. «لَیسَ عَلَیکمْ وَ لا عَلَیهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ»؛ در غیر این سه وقت بر شما و آنها باکی نیست که بدون اجازه و آگاه ساختن، سرزده بر شما وارد شوند. چون آن ها و شما با یکدیگر زیاد ارتباط دارید؛ این اشاره به رابطه تنگاتنگِ داخل خانه بین فرزند و پدر و مادر است.

در ادامه می­فرماید: خداوند آیات را چنین بیان می­ کند، خداوند دانا و حکیم است. آیه بعد: «وَ إِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنکمُ الْحُلُمَ» چون کودکان شما به حدّ بلوغ رسیدند، باید مانند دیگران اجازه ورود بگیرند. دیگر بین آن ها و دیگران فرقی نمی­کند.

آیۀ شریفه می­گوید: در سه نوبت فرزندان شما اگر بخواهند در اتاق­ های شما وارد شوند کسب اجازه کنند. این که من تعبیر به اتاق می­ کنم، به این جهت است که در آیات قبل می­ فرماید: «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیوتاً غَیرَ بُیوتِکمْ حَتَّی تَسْتَأنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلی أَهْلِها ذلِکُم خَیرٌ لَکُم لَعَلَّکُم تَذَکَّرُونَ»که مسئله آگاه ساختن و اجازه گرفتن در وارد شدن است.

«حتَّی تَسْتَأنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلی أَهْلِها» یعنی شما سرزده وارد نشوید. در آیه «بیت» داریم، بیت آن موقع به اتاق اطلاق می­ شده امّا «دار» خانه است که صحن و حیاط دارد.

نویسنده این مطلب :

فرزند پرتال

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه شما