نوجوان کسی است که نه فقط از نظر جسم و سن از دوران کودکی گذر کرده است، بلکه از نظر سلیقه و احساس و عقیده و رفتار و حالات هم به سرعت از کودکی فاصله گرفته است.

برای تقویت انگیزه درونی در کارهای شخصی از جمله درس و افزایش اعتماد به نفس و خودکفایی لازم است مراحل زیر توسط والدین با دقت و ظرافت ویژه‌ای اجرا شود:

مرحله اول :

قطع کامل تمام ویروس‌های خطرناکی که استقلال فرزند را نابود می‌کند و به روحیه و به اعتماد به نفس او آسیـب مـی‌رساند ( عجیب است که برخی از والدین با کلام و رفتار منفی خود ریشه اعتماد به نفس فرزندشان را می‌زنند و بعد از او انتظار کارهای بزرگ دارند ! ).

این ویروس‌ها عبارتند از: چهره گرفته والدین و صدای تند و بلند‏ تذکر مداوم‏ ‏‏‏‏‏انتقاد شکایت و نارضایتی (به ویژه در جمع فامیل) مقایسه کردن منت گذاشتن برچسب منفی زدن تهدید کردن القاء نگرانی و آینده را منفی ارزیابی کردن و…

تا زمانی که این ویروس‌ها کاملاً قطع نشده‌اند ‏تشویق‌ها اثر گذار نخواهند بود چون تصویر ذهنی فرزند ما مثبت نیست و در محیطی پرآشوب و ناامن زندگی می کند و انرژی روانی‌اش را از دست می‌دهد.

(موفقیت در این مرحله به اراده‌ای پولادین و ایمانی قوی نیاز دارد؛ زیرا ترک عادت‌های کلامی بی‌اندازه دشوار است!

ممکن است در این مرحله بی‌تفاوتی و رفتارهای منفی فرزند افزایش یابد و بچه‌ها والدین را مورد امتحان قرار می‌دهند.

اصلاح رفتارهای منفی بچه‌ها پس از قطع ویروس‌ها و ایجاد تصویر کاملاً مثبت آغاز خواهد شد.

مرحله دوم :

پس از قطع ویروس‌ها در همه اشکال آن و ایجاد فضای راحت و امن، شارژ عاطفی شروع می‌شود تا تصویر مثبت ایجاد شود و نوجوان اعتـماد به نفس پیدا کند و خود را با ارزش و دوست داشتنی و موفق و مقتدر احساس کند. شارژ عاطفی یعنی توجه کردن به جزئی‌ترین حرکات، رفتارها، حرف‌ها و مهارت‌های فرزند که معمولاً از دید والدین پنهان مانده است.

توصیه می‌شود که پدر و مادر حداقل سیصد نمونه از حرف‌ها و کارها و رفتارهای مثبت فرزندشان را در برگه‌ای یادداشت کنند ( تعجب برخی والدین این است که این همه مثبت را از کجا پیدا کنیم و این نشانه این است که والدین گرامی معمولاً به رفتارهای مثبت کوچک فرزندشان توجهی ندارند و فرزندشان را به درستی نمی‌شناسند و تعجب روان‌شناسان این است که چطور از فرزندی که ۳۰۰ حرف و رفتار مثبت ندارد می‌توان انتظار شرکت در رقابت‌های سنگین را داشت !! ).

پس از تهیه‌ی این لیست، پدر و مادر این جنبه‌های مثبت را به فرزندشان بازگو کرده و احساس خوشایند خود را از این کار و رفتار و حرف او ابراز می‌کنند مثلاً :

– من خیلی خوشم آمد وقتی دیدم تو چقدر با مهارت می‌توانی فلان آدرس را پیدا کنی.

– من واقعاً ممنونم که تو امروز به موقع به خانه آمدی.

– وقتی صورتت را شستی با صفاتر شدی و به من روحیه دادی.

و….

ممکن است بعضی از تشویق‌ها و تحسین‌های والدین را برخی از بچه‌ها نپذیرند، والدین خلاق راه دیگری را برای این تحسین مؤثر پیدا می‌کنند که مهارتشان بیشتر می‌شود.

-تشویق‌ها و تحسین‌ها باید متوجه رفتارهای مشخص و حرف‌های مشخص باشد و به صورت صفت‌های کلی بیان شود.

-بهترین تشویق‌ها و تحسین‌ها، نوع غیر مستقیم آن است. یعنی گفتن خوبی‌های بچه‌ها به فامیل و مادر بزرگ و پــدربزرگ و …. و ایــجاد تصویر مثبت اجتماعی.

-مؤثرترین و زیباترین و ماندگارترین تشویق، چهره شاداب و لحن ملایم و مهربان والدین است. رابطه عاشقانه و محترمانه و شاداب پدر و مادر باهم و و والدین با فرزندان بهترین زمینه برای خلاقیت بچه‌هاست.

روش دیگر برای شارژ عاطفی و تقویت اعتماد به نفس در فرزندان شنیدن فعال و بازتاب احساس و عقیده او و ”بله “گرفتن از اوست.