کودکان نیاز هست تا قدرت حل مسئله را یاد بگیرند. کودکان هر روز با مسائل و مشکلات زیادی برخورد میکنند. مشکلاتی از قبیل مشکل تحصیلی، مشکل با همسالان، مشکل در رشته ورزشی، مشکل در انجام کارهایشان یا حتی تصمیم گیری در انتخاب لباس و پوشش مناسب در محیط های مختلف و غیره همگی مسائلی هستند […]
کودکان نیاز هست تا قدرت حل مسئله را یاد بگیرند. کودکان هر روز با مسائل و مشکلات زیادی برخورد میکنند. مشکلاتی از قبیل مشکل تحصیلی، مشکل با همسالان، مشکل در رشته ورزشی، مشکل در انجام کارهایشان یا حتی تصمیم گیری در انتخاب لباس و پوشش مناسب در محیط های مختلف و غیره همگی مسائلی هستند که مراحل رسمی آموزش حل مسئله میتواند، سودمند باشد.
وقتی کودکان مهارت حل مسئله را یاد میگیرند یک اعتماد به نفسی در تواناییشان برای تصمیم گیری صحیح در آن ها ایجاد میشود. در صورتی که کودکی فاقد قدرت حل مسئله باشد از انجام خیلی از کارها ممانعت کرده و سعی و تلاشی برای حل مشکل نمیکند. به عنوان مثال اگر کودکی در برابر طعنه و اذیت های همسالان نتواند عکسالعمل درست داشته باشد، او با مسئله به درستی برخورد نمیکند و ممکن هست از مدرسه متنفر شود. کیفیت نمرات درسی کاهش پیدا میکند و حتی ممکن است از مشکل سلامت جسمی شکایت کند و دچار درد معده یا سردرد شود.
کودکی که ضعف در مهارت حل مسئله دارد، نمی تواند در برخورد با مشکلات به این فکر کند که راهحلهای دیگری هم برای حل موضوع وجود دارد. این قبیل کودکان سریع بدون فکر کردن در مورد مشکل تصمیم گیری میکنند. برای مثال اگر کودکی نتواند گزینههای موجود را تشخیص بدهد و اگر کسی اسباب بازی او را بر دارد با کتک زدن و حمله سعی میکند، مشکلش را حل کند و به نظر او تنها راه برای برگرداندن اسباب بازی همین هست. باید به کودکان کمک کنیم تا بتوانند گزینههای موجود برای تصمیم گیری صحیح در مواجهه با یک مشکل شناسایی کنند. حل مسئله یک فرآیند منطقی هست که لازم هست:
- ابتدا مسئله شناسایی شود
- گزینههای مختلف برای حل آن تشخیص داده شود
- هر کدام از راهها بررسی و تحلیل شود
- پذیرش و ارزیابی عواقب تصمیم
- آموزش ارزشیابی مشکلات به کودکان
در مورد شناسایی مشکل با کودک صحبت کنید. گاهی اوقات فقط مطرح کردن و بیان مشکل میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. بطور مثال یک کودک به مادرش بگوید، «بچهها زنگ تفریح من را بازی نمیدهند.» در این حالت با گفتگو و بیان مسئله احساس راحتی و سبکی میکند.
وقتی کودک مشکل را توانست، تشخیص دهد به او یاد بدهید که چطور قبل از انجام هر اقدامی راه حلهای مختلف را مطرح کنند. سعی کنید حداقل به چهار راه ممکن فکر کنند.سپس در مورد جوانب مثبت و منفی هر روش بحث کنید. به هیچ وجه راه حلهایی که مطرح میکند را رد یا مسخره نکنید. بگذارید، خودش فکر کند و آن ها را ارزیابی کند.
خیلی مهم هست که کودکان تشخیص پیامدهای مثبت و منفی رفتارشان را یاد بگیرند. وقتی کودکی بتواند گزینههای مختلف و پیامدهای ممکن انتخاب هر کدام از گزینهها را تشخیص بدهد او میتواند بهترین تصمیم گیری را داشته باشد. به کودکان یاد بدهید که اگر برای حل مشکلی کاری انجام داد و مشکل حل نشد باز میتواند کارهای دیگر را امتحان کند. مهم هست که کودک بداند تا زمان حل یک مشکل باید تلاش کند و آنقدر تلاش کند تا مشکل کامل حل شود.