امام علی (ع) میفرماید: «برای صاحبان خرد، در هر چیزی، موعظه و عبرت است.»
وسایل عبرت و پند در دنیا فروان است، ولی پندآموز و عبرت گیر کم است. انسان از هر چیزی میتواند عبرت بگیرد. انسان برای این که از عبرت ها پند بیاموزد، بهترین راه، تفکر و تدبر در احوال گذشتگان، و سرنوشت آنان است. کسانی که به این دنیا، دل بستگی پیدا کردند و برای رسیدن به آن به هر جنایتی دست زدند اما یک مرتبه، پروندۀ زندگی آنها بر چیده شد.
همیشه به ما گفته اند باید از پدیده های اطرافممان عبرت بگیریم، و آدم عاقل کسی است که بسیار عبرت گیرنده باشد، عبرت از تجربیات خودش، عبرت از تجربیات دیگران و عبرت از جهانی که در آن زندگی می کنیم هر پلکی که می زنیم و هر صحنه ای که می بینیم اگر دقت داشته باشیم یک پیام برای ما دارند ، مثل همین نفس کشیدنمان، پلک زدنمان، برگ درختی که تا دیروز سبز و سرزنده بود و امروز زرد و مرده، کودکی که تا دیروز یارای هیچ حرکتی نداشت و امروز بالا و پایین می پرد و در مقبل دیدگان کم سوی پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها نگاهش فروغ می گیرد و می بالد.
عبرت از «عبور» گرفته شده و عبور یعنی گذشتن از چیزی به سوی دیگر، به اشک چشم هم «عَبْرَه» میگویند چون قطرات اشک از چشم عبور میکنند و کلمهی «عبارت» را به این خاطر عبارت گفتهاند که مطالب و مفاهیم را از کسی به دیگری انتقال میدهد و اصطلاح «تعبیر خواب» برای این است انسان را از ظاهر خواب به باطن خواب؛ منتقل میکند. به همین مناسبت، به پیشامدها و حوادثی که به انسان، پند میدهد و انسان را از مطلبی به مطلب دیگری منتقل میکند «عبرت» گفته میشود.